Rechter ziet bonus ten onrechte niet als loon

maart, 2011

Arbeidsrechters blijven - met name bij ontslag van directeuren- verdeeld over de uitleg van het begrip loon. Dat is alleen al opmerkelijk omdat de wet de vormen waarin het loon kan worden vastgesteld limitatief opsomt. Alcoholhoudende drank en andere voor de gezondheid schadelijke genotmiddelen worden als loonvorm expliciet uitgesloten.

Maatschappelijke discussie

In verreweg de meeste gevallen wordt het loon geheel of grotendeels in geld vastgesteld. Tot het in geld vastgestelde loon behoort onder meer: salaris, bonus, gratificatie, provisie en winstaandeel. Klare rechtstaal, geen speld tussen te krijgen. Maar past dat loonbegrip nog in een samenleving waarin de maatschappelijke discussie erop is gericht om bonussen buitenspel te zetten?

Het antwoord van de met ontslag bedreigde directeur was vanzelfsprekend bevestigend. Er werd dan ook betoogd dat het vaste jaarsalaris vermeerderd met de bonus behoorde tot het loonbegrip. Nu de bestaande arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd vroegtijdig door werkgever was beëindigd, vorderde de directeur dan ook gefixeerde schadevergoeding. Daarbij werd het wettelijk loonbegrip gehanteerd, dus doorbetaling van in elk geval het salaris en de bonus als percentage van de omzet, zulks tot de oorspronkelijke einddatum van de arbeidsovereenkomst.

Beloningsbestanddelen

Gelet op het forfaitaire karakter van deze schadevergoeding en de daarmee samenhangende eenvoud van de berekening ligt het naar mijn mening in de rede om de term 'in geld vastgesteld loon' niet restrictief te verstaan. Bonussen en soortgelijke beloningsbestanddelen vallen in beginsel binnen de reikwijdte van dat begrip.

Deze juridische zienswijze past ook volledig binnen de uitleg van het begrip 'beloning' in de door kantonrechters in de praktijk gehanteerde formule. Immers, ter bepaling van het begrip 'beloning' wordt uitgegaan van het salaris vermeerderd met vaste en overeengekomen looncomponenten, waaronder aldus een bonus als vast percentage van de omzet.

Gangbaar

Binnen de arbeidsrechtelijke gemeenschap is het inmiddels bekend dat het hanteren van zo'n formule ter begroting van de schadevergoeding van directeuren niet meer gangbaar is. Dat impliceert echter niet dat bij de uitleg van het begrip 'loon' geen aansluiting gezocht kan worden bij de uitleg van nagenoeg hetzelfde begrip 'beloning'. Beloning is immers een synoniem voor loon.

De rechtbank in Rotterdam oordeelde recentelijk anders en meende dat de term 'in geld vastgesteld loon' kennelijk restrictief uitgelegd moet worden. Dat oordeel valt in mijn optiek niet te billijken.

Als een tijdelijke arbeidsovereenkomst eerder wordt beëindigd dan de overeengekomen einddatum is de schadevergoeding gelijk aan het 'in geld vastgestelde loon' voor de tijd dat de arbeidsovereenkomst had behoren voort te duren. En onder de term 'in geld vastgesteld loon' vallen, indachtig het loonbegrip, onder meer salaris en bonus.

Buitenspel

Ten onrechte werd de bonus buitenspel gezet, maar niet definitief. In de eerste plaats kan de met ontslag bedreigde directeur zich in elk geval troosten met de gedachte dat hij - ook bij een eerder einde van zijn arbeidsovereenkomst - volledige schadevergoeding kan vorderen in welk kader de bonus bij het loonbegrip kan worden betrokken. Dat voorkomt een voortdurende semantische discussie over het begrip 'loon' bij gefixeerde schadevergoeding en dus ook (rechts)onzekerheid bij directeuren.

In de tweede plaats kan de niet met ontslag bedreigde directeur vóór aanvang van zijn arbeidsovereenkomst een hoger vast jaarsalaris bedingen onder gelijktijdige verlaging van zijn bonus waardoor precies hetzelfde resultaat wordt bereikt.

Thijs Muffels is als advocaat werkzaam bij ARBOR advocaten te Amsterdam.

27-01-2011 © Arbor Advocaten